Valoma!

Valoma Madagaskar...
Nou, dan is het moment van afscheid gekomen en is het tijd om weer naar huis te gaan... Het afscheid gaat gepaard met gemengde gevoelens. Ik heb erg veel zin om naar huis te gaan. Deze week ben ik in de modus van 'this is my last week here...' Echt?! Ik kan het niet geloven!' zegt iedereen als ik dat zeg. Toch is het zo. De eerste weken ging het allemaal niet zo snel. Het was niet druk en ik moest wennen. Maar de laatste weken zijn omgevlogen! Ik vind het ook erg jammer om weg te gaan. Het land is zo mooi. Ik had er nog meer van willen zien. Er worden door Mercy Ships activiteiten (ministries) georganiseerd, die ik ook niet allemaal bijgewoond heb. Van mijn dagwerkers kreeg ik uitnodigingen waar ik ook niet meer op in kan gaan.. Ze vragen allemaal; " kom je weer terug?" Tja, dat weet ik niet. Zelfs de teamleider zei vanmiddag in de eindevaluatie; 'Welkom terug'. Dan heb ik het zo slecht nog niet gedaan ;-). En dan mijn Malagasische vrienden. We zijn maatjes geworden deze twee maanden. Wat ze me toewensen bij het vertrek is hartverwarmend. Dan krijg ik ook nog een zakje met losse kaneeltakjes wat verbouwd is op het eigen veldje, zo schattig! Lieve vertalers van B Ward: Eleaszere, Cecilia, Francklin, Vianey, Bakoly, Debora, Leonie, Germaine, Nanja en Stephan. Ik vind het niet leuk dat ik jullie verlaat! Mede dankzij jullie heb ik het goed gehad. Ik heb genoten van het contact met jullie en heb het gewaardeerd als jullie je persoonlijke verhaal met me deelden. Jullie hebben mij laten zien wat het is om in afhankelijkheid te leven.
Ik zet er voor de privacy geen achternamen bij, maar die achternamen zijn hier zo onwijs lang en moeilijk uit te spreken. Een achternaam met meer dan 16 letters is hier niet vreemd. Het grappige is dat de voornamen soms zo Hollands aan doen. Veel Franse invloeden hier, wat in de namen ook is terug te zien. Dan wil ik ook mijn collega's bedanken voor hun hulp. Ik weet dat mijn Engels niet geweldig is, maar ze bleven geduldig herhalen tot ik het begreep. Er heeft nooit iemand gezegd dat ik het slecht deed. (maar dat zullen Amerikanen misschien niet zeggen? :-). Er is een cultuurverschil. Ik ben blij dat ik in het vliegtuig al het boekje 'Waarom zijn wij anders?' gelezen had, wat gaat over verschillen tussen de culturen. Bij deze wil ik de tipgever nog bedanken hiervoor! Veel respect heb ik voor de mensen die hier langer dan twee maanden zitten. Soms het hele dienstverband van augustus tot mei, of zelfs twee jaar. Zij nemen ook steeds weer afscheid van mensen waar ze een tijd mee opgetrokken zijn.
Woensdagavond ben ik al uit eten geweest met de club 'medelanders'. Het was erg gezellig en ik heb heerlijk gegeten. Het was een goed restaurant, en ik heb eindelijk Zebu gegeten. De specialiteit van Madagaskar. Nou daar kan geen biefstuk tegen op!!

Zaterdag ben ik mee geweest met het bezoek aan de gevangenis in deze stad. Het was bijzonder. Het is één van de activiteiten die door Mercy Ships georganiseerd worden. Wij, (vier vrouwen en de vertaalster) gingen naar het vrouwengedeelte. Het is gebleken dat het niet verstandig is om als vrouw in het mannengedeelte te komen..
Buiten de poort stonden familieleden van de gevangenen. Zij kunnen daar het eten afgeven. Binnen de poort was er een tafel waar de tassen werden gecontroleerd. De vrouwen leven gemeenschappelijk in kleine ruimten. In een aparte ruimte van de vrouwen hebben wij liederen gezongen. In het Malagassisch, Engels maar omdat we met twee Nederlanders waren, ook in onze taal het lied "Dit is de dag" gezongen, wat ze erg prachtig vonden. We hadden stencils uitgedeeld, zodat ze het gedeelte uit Psalm 139 in hun taal mee konden lezen. Daarna lieten we ze in verf een handafdruk maken wat op een groot vel met een hart werd afgedrukt. Ik zag dat ze genoten van het kleuren en kletsen wat we ondertussen deden. Ik sprak een vrouw van rond de 40, die redelijk goed Engels sprak. Maar de meesten vrouwen waren nog erg jong. Er zat iemand van 18 jaar met een baby van 8 maanden. Het schijnt dat veel mensen onschuldig in de gevangenis komen. Als je man je niet mag, kan hij al iets verzinnen, om je daar te krijgen. Daartegenover komen er ook schuldige mensen vrij, doordat ze veel geld hebben, waardoor ze omgekocht worden. Verschrikkelijk toch!
Als vrouwen wilden dat er door ons met hen gebeden werd, konden ze dat aangeven. Een aantal kwamen naar ons toe met hun verzoeken. Trieste verhalen hoorde je dan. Een vrouw werd gearresteerd omdat de ambtenaren geloven dat haar man betrokken was bij de kidnap die een paar maanden geleden heeft plaats gevonden. Zij is bezorgd voor haar twee kinderen die achter gebleven zijn bij haar schoonmoeder en nu niet naar school kunnen, wegens gebrek aan geld. Ze waren klaar om examen te doen. Haar man zit in de gevangenis in de hoofdstad Tana, met de andere mensen die werden gearresteerd. Ook werd er gevraagd om te bidden dat degenen waarbij de tanden waren getrokken goed mogen genezen.
Vorige week is het Dental team van Mercy Ships drie dagen in de gevangenis geweest. Het was hard werken voor het team. Er zijn veel tanden en kiezen getrokken. Maar daardoor konden we niet het balspel doen, wat wij van plan waren. We hadden gevraagd om de bal. Die werd door de bewaker, uit een kast gehaald die op slot zat. De bewaakster was een jonge meid die nonchalant met haar mobieltje er bij zat en geen aandacht leek te hebben voor hetgeen wat er om haar heen gebeurde. Vrouwen liepen er heen en weer. Naar hun was die op de binnenplaats hing te drogen of naar hun pannen, omdat ze rond die tijd druk zijn met koken. Het verbaasde me dat dit allemaal kan. Ik had er toch een ander beeld bij. Bij de mannen schijnt dat anders te zijn. Die krijgen maar 1 keer per dag eten...
Terug naar het ziekenhuis; Op mijn verpleegafdeling verblijven nog steeds de patiënten van dr Tertius. Al deze patiënten hebben één of meerdere contracturen door brandwonden. Hun schouder, elleboog, hand en of vingers zijn vergroeid doordat ze in het verleden brandwonden hebben opgelopen. Wanneer zoiets gebeurd is er vaak geen medische zorg in de buurt. En zonder enige medische hulp verstrijken de dagen, maanden en jaren voor hen. Er ligt een mooi meisje van 21 jaar. Als baby heeft ze brandwonden opgelopen. Haar ouders werkten op het rijstveld en haar grootouders zorgden voor haar. Toen er bezoek was en zij in het leefgedeelte zaten, is zij naar het kookgedeelte gekropen waar kokend water stond voor de koffie voor de gasten, waar zij haar hand in heeft gestoken. Ze weet niet wat er daarna gebeurt is, want het verhaal werd haar pas verteld toen ze negen jaar was. Nu studeert ze voor verpleegkundige en wil ze graag in een ziekenhuis gaan werken op de kraam en gynaecologie. Elke dag doet ze trouw haar oefeningen, die niet pijnloos zijn. Ze helpt hierbij ook haar leeftijdsgenoot die naast haar ligt. Een stoere knul die wonden op zijn rug en armen heeft. Hij komt van ver, twee dagreizen met bus. Ik zie aan zijn ogen dat hij het moeilijk heeft, maar hij blijft glimlachen en is ontzettend dapper!

Toen de locale werkers hoorden dat ik bijna weg ga, kreeg ik nog uitnodigingen. Het leek me ook erg leuk om eens bij iemand thuis te komen. Maar door een miscommunicatie is dat niet gebeurt. We hadden een afspraak om 14.00 uur, maar toen ze hoorde dat ik al op het schip een lunch op had, zei ze dat ze me een tour gaf door de stad. Want haar ouders wonen bij haar en passen op haar zoontje van 6. Haar man woont in Frankrijk. Zij is daar niet mee getrouwd, want dat willen haar ouders niet, omdat hij gokte en geen christen is. Hij komt elk jaar een paar weken en brengt dan spullen voor haar levensonderhoud mee.
Aan de rand van het meer en in de schaduw van een palmboom heb ik me bij laten praten over de bijzondere historie van de stad en het land.
Tamatave is een stad met een interessante historie. De eigenlijke naam is Toamasine en het is de enige havenstad aan de oostkust die meer dan 200.000 inwoners telt. Het wordt, zoals alle plaatsen langs de oostkust, elke vijf a tien jaar bezocht door wervelstormen die de omliggende plantages verstoren en de stad zwaar beschadigen. Aangezien er geen geld beschikbaar gesteld wordt voor renovaties, blijven alle gebouwen aan verval onderhevig. Jammer, vooral omdat het merendeel een overblijfsel is uit de konoiale periode, toen viel Madagaskar onder de Franse heerschappij.
Ooit was Toamasina een schuilplaats voor zeerovers, en later een belangrijk punt voor de slavenhandel. Aan de kusten, verder gelegen in het zuiden en noorden, vond veel diefstal plaats en er werden veel mensen gevangen genomen die aan slavenhandelaren verkocht werden. Deze handelaren transporteerden de gevangenen naar Mauritius en la Reunion. Misschien is dit ook de reden dat de mensen in Tamatave een totaal ander uiterlijk hebben dan de mensen in Tana of andere plaatsen.

Mijn Malagasissche vriendin wil graag Nederlands leren, omdat ze voor toeristen rondleidingen verzorgd. Ik heb al meerdere malen tegen mensen gezegd dat Nederlands een moeilijke taal is en dat Engels veel belangrijker is. Toen ze zei dat Chinees of Arabisch veel moeilijker is om te leren, had ik geen weerwoord. Ze vroeg of ik een woordenboek of een ander boek voor haar had. Daar ik een paar dikke leesboeken had, die niet van mezelf waren, heb ik haar een bijbelstudieboekje gegeven waar ze erg blij mee was.

Deze week ben ik op uitnodiging van een dagwerker bij zijn universiteit wezen kijken waar hij economie studeert. Hij haalde ons op bij de poort. Het is aan de andere kant van de stad, dus we gingen er met de tuc tuc heen. Een groot terrein met veel gebouwen. Er werden nu geen lessen gegeven. Hij vertelde dat ze twee maanden vrij zijn om zich voor te bereiden op de examens. Ze weten niet de exacte datum daarvan, dat is een verrassing.. Een andere dagwerker kwam ik er ook tegen, dus we zijn even met elkaar op de foto gegaan. Ondanks dat er geen lessen gegeven werden, was het nog druk op het terrein. Een groepje studenten zat buiten bij elkaar en kregen daar Engelse les van een andere student. Het was me al eerder opgevallen dat ze enorm leergierig ze zijn. Hoe meer kennis ze hebben, hoe groter de kans op een baan is! Iemand van het groepje kwam vragen of we vijf minuten voor ze hadden om ze ook wat te leren. Ik moest een beetje grinniken in mezelf. Iedereen heb ik iets over zichzelf laten vertellen. De meeste komen van ver, wonen in de stad nu en zijn rond de 25 jaar. Weer viel het me op hoe verlegen ze zijn.

Vandaag is het hier Ship Holiday. Een vakantiedag op het schip. Koningingsdag of een nationale feestdag is in ieder land verschillend, dus vandaar dat er wel eens een vrije dag ingepland wordt. Gisteren heb ik al mijn zaken voor vertrek moeten regelen, omdat de kantoren nu op het schip gesloten zijn. Weer een aantal handtekeningen verzamelen. Aan het einde van mijn werkdag nog van het zwembad genoten, nu het nog kan.
Straks nog even de laatste paar duizend Aryari's (Malgese valuta) uitgeven. Door laatste souvenirs te kopen in de Bazar Be en met mijn bankmate Francina te gaan lunchen. Dan de laaste foto's van de schijf halen en op usb zetten. Vanavond maar op tijd naar bed. Morgen om 6.30 uur vertrekt de bus, die ons na een dag rijden in de hoofdstad Antananarivo brengt. Daar zullen we overnachten in een guesthouse. Zondag op maandagnacht vertrekt mijn vliegtuig naar Parijs. Dan hoop ik maandagmiddag weer op Nederlandse bodem te komen. Daar zal ik na twee maanden kunnen zien hoe groot mijn neefjes en nichtjes geworden zijn. Zuslief komt me ophalen. Het zal tegenvallen om weer de kou in te gaan. Anderzijds ook heerlijk om niet altijd het lawaai van motoren en rumoer van alle mensen die hier wonen en werken om me heen te hebben. Fijn om vrienden en familie weer te ontmoeten.
BEDANKT voor al jullie gebeden, steun, kaarten, mails, reacties en feedback de afgelopen twee maanden. Ik heb echt genoten van de leuke reacties en het heeft me zeker goed gedaan om te merken dat er mensen aan me denken aan de andere kant van de wereld. Ik ben blij dat ik de mogelijkheden heb gekregen dat ik hier mocht zijn om te dienen.
Gebed blijft nodig voor een veilige terugreis. Voor het ziekenhuisschip Africa Mercy, om zoveel mogelijk mensen in Madagaskar een gratis operatie aan een een hazenlip, fistels, brandwonden, tumoren te geven. Een zegen voor de artsen en alle mensen die hier werken en voor de mensen die hier verpleegd worden.
Veel Malagasy inwoners en leiders van het land zijn religieus maar leven niet zoals Christus het graag ziet. Laten we bidden dat de Heere een verandering teweegbrengt in deze levens.

Nogmaals bedankt voor alles en ik kijk er naar uit om jullie weer te zien en te spreken!!!
Lieve groetjes, Agnes